Evrensel Tasarım Tarihi ve İlkeri
Evrensel tasarım tüm ürün ve çevrelerin; yaş, beceri ve durum farkı gözetmeksizin pek çok kişi tarafından kullanılabilmesini olanaklı kılan, bütünselleşme sağlayan bir tasarım yaklaşımı olarak tanımlamaktadır. Bu yaklaşım ürün tasarımından, mimarlığa ve kentsel tasarıma hatta karmaşık bilgi ve iletişim teknolojilerine kadar değişen ölçekleri ve konuları kapsamaktadır.
Evrensel tasarım herkesin, her zaman, her nesneye ve mekana erişim düşüncesidir. Erişilebilir tasarım sadece engelli bireylerin kullanımına yönelik mekan ve ürünlerin tasarımını kapsarken; evrensel tasarım; engellileri de içine alan tüm insan fizyolojisine yönelik mekan, ürün ve donatıların tasarımıdır. Evrensel tasarım kişileri ayırt etmeksizin çözüm önerir.
Evrensel tasarımın amacı, çevrenin daha çok kişi tarafından kullanılabilir hale getirilerek tüm bireylerin hayatını kolaylaştırmak amacıyla mekanı en rasyonel şekilde kullanışlı hale getirmek ve bunu en az veya hiçbir ek maliyet getirmeksizin tasarlamayı gerçekleştirmektir.
Amerikalı Mimar Ronald L. Mace tarafından 1980 li yıllarda ortaya çıkarılmıştır. Mace 9 yaşında çocuk felci geçirmiş ve bedensel engelli olarak hayatına devam etmiştir. North Caroline Üniversitesinde öğrenci iken merdivenlerde arkadaşlarının yardımıyla yukarı aşağı taşınıyormuş. Mimarlık bölümü mezun olan Mace Erişilebilirlik üzerine evrensel tasarım merkezi kurarak Amerika Yasalarına erişilebilirliği dahil ettirmiştir.
Kendisine göre evrensel tasarım 7 ilkeye dayanmaktadır.
Eşit Kullanım
Kullanımda Esneklik
Basit ve Sezgisel Kullanım
Algılanabilir Bilgi
Hata İçin Tolerans
Düşük Fiziksel Güç Gereksinimi
Yaklaşım ve Kullanım İçin Uygun Boyut ve Mekan
Mekanın engelsiz düzenlenmesinin temelinde antropometrik ve ergonomik anlamda bir genel kurallar bütünü yer almaktadır. Bu kurallar tasarım girdilerine bağlı olarak belirlenebilir.
Alan : Engelsiz ve Yeterli Hareket Alanı
Yüzey : Engelsiz ve Uygun Döşeme Yüzeyi
Genişlik : Engelsiz ve Yeterli Genişlik
Yükseklik : Engelsiz ve Yeterli Yükseklik
Bildirişim : Gerekli Yönlendirme ve Uyarma İşaretlemeleri
Donatı : Yeterli ve Gerekli Mekansal Kullanma Donatıları
Etiketler